Sanktuarium Maryi Królowej Rodzin w Wambierzycach
Wambierzyce to niewielka miejscowość (ok. 1000 mieszkańców), należąca do gminy Radków, usytuowana malowniczo między trzema wzgórzami, w dolinie potoku Cedron u podnóża Gór Stołowych, oddalona o 21 km. na południowy zachód od Kłodzka. W centrum króluje barokowa bazylika z ukoronowaną w 1980 roku XIII wieczną figurką Wambierzyckiej Królowej Rodzin.
Wambierzyckie Sanktuarium Maryjne zwane Dolnośląską Jerozolimą, czyli bazylika, Kalwaria z 74 kaplicami oraz ruchoma szopka, stanowi prawdziwą perłę wśród zabytków Ziemi Kłodzkiej.
Najstarsze dokumenty pisane w języku łacińskim z roku 1417 podają pierwotną nazwę Wambierzyc: Albertvilla, czyli po niemiecku Albertsdorf. Z biegiem czasu uproszczono wymowę na Albendorf. Przybywający tu licznie Czesi przyjęli własną nazwę tego pielgrzymkowego miejsca:Vamberice. W roku 1945 wyraźnie czeski źródłosłów posłużył do ustalenia polskiej nazwy Wambierzyce. Pierwotna ustna tradycja spisana w XVIII wieku odsłania początki kultu Maryjnego w Wambierzycach.
W pierwszych latach XIII stulecia niewidomy Jan z Raszewa odzyskał wzrok modląc się przed figurką Maryi z Dzieciątkiem umieszczonej na potężnej lipie. Wieść o cudownym wydarzeniu rozchodzi się bardzo szybko. Przed figurkę zaczynają napływać coraz większe grupy pielgrzymów. Dla ułatwienia praktyk religijnych u stóp lipy z figurką wybudowano kamienny ołtarz, kropielnicę i lichtarz (przechowywane obecnie w krużgankach bazyliki). Od początku istnienia życie miejscowości toczyło się w cieniu uroczystości religijnych i pielgrzymek. Kult maryjny w Wambierzycach zapoczątkowali i podtrzymywali w ciągu następnych stuleci pątnicy, którzy przybywali z Czech, Moraw, Austrii, Opolskiego i Górnego Śląska. Wielka encyklopedia Herdera podaje, że rokrocznie przybywało do Wambierzyc ok. 200 tys. pielgrzymów.
Obecna świątynia została wybudowana w latach 1715-1720. Konsekracja kościoła nastąpiła w roku 1720, w 1721 wykonano we wnętrzu ławki, w 1724 ukończono budowę schodów przed fasadą, a w 1725 rzeźbiarz Karol Sebastian Flaker wykonał ołtarz główny i ambonę. Na początku XX wieku zainstalowano na fasadzie oświetlenie 1390 żarówek rozmieszczonych w charakterystycznych miejscach głównych podziałów architektonicznych.
W roku 1936 papież Pius XI nadał świątyni tytuł bazyliki mniejszej.
Kolejnym elementem wambierzyckiego ośrodka kultowego jest Kalwaria założona w latach 1683-1708 przez Daniela Osterberga. W roku 1698 za Kaplicą Matki Bożej Bolesnej powstał domek pustelnika. W latach 1769-1775 przebudowano tzw. Wielkie Schody na Górze Kalwarii. W roku 1885 nastąpiła ostatnia już na szeroką skalę zakrojona przebudowa zespołu pielgrzymkowego Wambierzyc. Na przełomie XIX i XX stulecia prawie wszystkie kaplice wyposażono w naturalistyczne polichromowane drewniane figury, będące dziełem rzeźbiarzy tyrolskich.
Duże zainteresowanie zwiedzających budzi ruchoma szopka. Mieści się ona w budynku u podnóża Kalwarii. Tradycje budowy ruchomych szopek w Wambierzycach sięgają XVIII wieku. Obecna szopka powstała w drugiej połowie XIX wieku, a jej twórcą jest Longinus Wittig, ślusarz z zawodu a rzeźbiarz z zamiłowania.
Traktując struganie lipowych figurek jako życiowe hobby Longinus przez 28 lat wyrzeźbił ok. 800 postaci, z tego 300 jest ruchomych. Napęd stanowi zachowany w dobrym stanie technicznym mechanizm zegara wagowego. Obok pięciu scen o tematyce religijnej (Boże Narodzenie, sceny z życia Jezusa, święta Rodzina i sceny Męki Pańskiej) dwie sceny przedstawiają pionowy przekrój kopalni węgla kamiennego oraz zabawę ludową.
Strona Sanktuarium:
www.mateusz.pl/goscie/wambierzyce/
